Pro 13 | WSK | STEP | Kuriang ikia sinar, mu ko nuet due iluwa ko den manarso mu nu ikiso ale karo tuso. Bare kuriang ikia mena mu gomang kalok ale den ningo me ikiokko.

Proverbs 13

Ikia nunguning to ilup ale ikia sinar kari ko aratuko

1 Kuriang ikia sinar, mu ko nuet due iluwa ko den manarso mu nu ikiso ale karo tuso.
Bare kuriang ikia mena mu gomang kalok ale den ningo me ikiokko. ^{▼▼Pro 13:1 Nuamnuet se kuriang nunga den: Pro 10:1; 13:1,22,24; 17:21,25; 19:13,18,27; 20:11; 22:6,15; 23:13-16,19-28; 28:7,24; 29:15,17; 30:11,17.}
2 Kari den ningo diram la saki alo nunga manarso, mu koma yawara taukko.
Bare kawel kari mu nuna saki alo nunga bita maguwumonko kuesan.
3 Ni anapeya baluko mu ninguru iki ale asele balu, mu ni yawarakala bagerko.
Bare ni den am ngil ngual munaker, mu ni keta nimi maguwurko.
4 Kariimet gagor kuruwim mu nuna melmasak suen biya gimonko ago kaesan, bare melmasak bo ta me gisan.
Bare kariimet ura sokel ago iluwara, mu nuna anapeya ko kuesan mu eng gi gilingisan.
5 Kariimet diram, mu munan kawel mesan nunguningkiri.
Bare kariimet memek alo mu kilek memek dolara ago mu ninguru bita gilingisan.
6 Kariimet kilek memek me betesan, mu nononga ikia ningo mu nunga sinar taso.
Bare kariimet kilek memek betesan, mu kilek memek umutang te ikup aringimonko.

7 Kari sang kari nungumik mel ago ko iwita nunumi betesan, bare nungumik mel mena.
Aking kari sang kari nungumik mel mena iwita nunumi betesan ale bagasan, bare nuna nungumik mel suen biya ago bagasan.
8 Kari kumik manga mel suen biya ago, mu tere daong kari memek alo ilumon, mu nu ko manga mu te numi bataguru taukko.
Bare kari kumik mel mena, mu tere daong kari nu me ilumonko!
9 Kariimet nunga bagara diram, mu galep nikim biyala kaniwoso mu turan.
Bare kariimet nunga bagara memek, mu galep bolok bolok mawa eng iri namoso mu turan.
10 Supuling lagara ale numi patowara ko munan mu kager daong tagiso karogo utu naguso. ^{▼▼Pro 13:10 Nainimi patowara ko munan: Pro 3:7; 6:17; 11:2; 13:10; 15:25; 16:18-19; 18:12; 21:4, 24; 27:2; 29:1, 23; 30:13, 32.}
Bare kariimet node gurugusan ale saki alo nunga den ningo ikisan, mu nuna kariimet sinar ago.

11 Kari ura me iluso, am baga se manga mel suen biya giwoso, mu ko manga mel tairatela menarukko.
Bare kari ura iluso ale ko manga taso ale katir katir bolala awuso, mu ko manga biyala laga tuokko.
12 Kari nu anapeya mel giokko kueso ale tom maiya biya ko kimi bita laga me giso,
mu nu gomang ninguru kutuwuso kaposo.
Bare nu giso agi mu, nu tam bo nunguning kaposo se gi naso iwitata, ninguru ko amilmiloso.

13 Ni ikia ningo kisisan mu mier, mu ni memek toko lage te nimi betesam.
Bare ni karo tui, mu ni yawarakala bagerko.
14 Kariimet ikia nunguning ago, mu nunga munan den mu marak tata ko yu wore iwita.
Se ni kuera ko lage te wore ka sanguk se yawarakala bagerko.
15 Ni ikia ningo ago, mu kariimet ka kuemonko.
Bare kawel kari alo mu nama memek tamonko.
16 Kariimet ikia ningo ago, mu nuna anapeya betemonko mu girisan ninguru ko ikia tasan asele betesan.
Bare kariimet ikia ningo nuam nongote mena, mu nononga ngualara kilek wetang te aratoso se kariimet arigisan.
17 Kari bo den nunguning tusan se ago taiso ale aking guruguso kigilik balso,
mu kari mu saki alo memek te nunga beteso.
Bare kari bo den tusan se ago taiso ale diram la balso,
mu den umutang kariimet nongomang motam sokel tuso.

18 Kari bo kari sang ikia kasurmonko me kueso, mu nu kari kumik mel mena ko aratuk ale dolurukko.
Bare awiriya nunga den ko kawus maso ale ikiso, mu kariimet kari mu ko nup patawomonko.
19 Ni anapeya mel toko gemang tawun biya aniso se tasam, mu ni ninguru amilmilasam.
Bare kariimet ikia ningo nongote mena mu nuna kilek memek nubiring tumonko me kuesan.
20 Ni kariimet ikia sinar mu arungak gerage, mu ni betelatala kari ikia sinar ago ko aratuko.
Bare ni kariimet ikia ningo nongote mena mu arungu gerage, mu ni eng kari ngualara ko aratu ale memek arikko.
21 Ikup mu kilek memek betera ko kari alo nunga nogowom karoso.
Bare kariimet diram alo mu nunga bagara ningo mu ko koma mel ningo ningo tasan.
22 Kari ningo kueso, mu noko kuriang numas ari mel ningo ningo gisan.
Bare kari memek alo nunga mel gi bolala awusan,
mu udagi kariimet ikia diram ago mu nongote namoso.

23 Kariimet nunup mena nungumik mel mena nunga ningam te na inang suen biya aratoso,
bare kari sikina kariimet nunup mena mu nunga kulursan ale nunga na inang gi gilingisan.
24 Kuriang ko nuet ko kuriang me due tauk, mu nu ko kuriang ko me kueso.
Nu ko kuriang ko kueruk, mu nu ikia ningo te due taukko sail tagiso.
25 Kariimet diram mu nunga na inang terong la no gilingisan.
Bare kariimet ikia memek ago, mu nutagu karak kua se lagasan.